Meer van Cuba

Hola!

Ik wil mijn verhaal beginnen met te vertellen dat ik dit nu in een taxi aan het typen ben, terwijl ik van Playa Giron naar Trinidad rijd. Een Cubaanse taxi, over een Cubaanse weg. Dat houdt in dat we in een prachtige rode oldtimer zitten en luisteren naar de standaard raggaeton op volume zeer hoog. De weg is slecht en de auto heeft meer vering in de bank dan in het onderstel, dus ik ben flink aan het stuiteren. We rijden langs het platteland, waar je meer paard en wagen dan auto's ziet. Er staan mensen langs de weg die willen liften of staan te wachten op een of andere bus die volgens mij nooit komt. Er zijn veel borden met uitspraken van Fidel Castro of iets anders in de trend van socialistische propaganda. Ik zie bijvoorbeeld nu een bord waarbij Cuba (afgebeeld als vuist) Uncle Sam wegslaat. Af en toe passeren we een dorpje waar het er allemaal niet zo best uit ziet. Naast dat ik de afgelopen weken super leuke dingen heb gedaan, ben ik ook heel dicht bij het 'echte' leven in Cuba gekomen. Het is lastig om het uit te leggen en ik weet natuurlijk ook niet of ik het allemaal goed begrijp. Maar ik zal door dit komende mega (sorry daarvoor) verhaal het een beetje proberen te beschrijven.

De band
Op een van de avonden in Havana liep ik langs een tuin waar het geluid van ACDC vandaan kwam, weliswaar met een Spaans accent, maar het was heel opmerkelijk, aangezien je in Cuba alleen maar salsa en raggaeton hoort. Vera (Zwitsers meisje) en ik zijn de tuin in gelopen en hebben vervolgens de hele avond met deze jongens gechilld. Ze waren ook 22 jaar en naast dat we naar hun muziek hebben geluisterd hebben we ook veel gepraat over hun leven in Cuba. Ze vertelde hoe het Cuba dat de meeste toeristen ziet totaal anders is dan het echte leven. De meeste cubanen verdienen rond de 30 euro per maand (van bouwvakkers tot artsen) en hebben daarom totaal geen motivatie om ergens goed in te worden. Deze jongens hadden zichzelf Engels geleerd door naar muziek en films te luisteren en willen echt iets iets bereiken, wat ontzettend moeilijk en frustrerend is. Daarnaast is het natuurlijk onmogelijk om voor iets te sparen zoals een reis of instrumenten. Zij hadden hun instrumenten gekregen van een andere band en willen dit nu met iedereen delen die maar wil leren spelen. Ik was heel blij om met hen te praten en meer te kunnen begrijpen over hoe het hier werkt. Tegelijkertijd voelde ik me ook vreemd ongemakkelijk omdat ik vrolijk aan het vertellen was over Amsterdam en mijn reis en zij dat waarschijnlijk nooit kunnen doen. Terwijl ze wel dezelfde leeftijd en interesses hebben. De ouders van een van hen woont in Amerika. Hij zal dus straks zijn studie daar afmaken. Maar ook daar was hij eigenlijk helemaal niet blij mee. Cuba is zijn land en hij vertelde dat het heel lastig is om weer terug te komen als je eenmaal in Amerika zit. En toen ik vroeg of hij dacht dat het allemaal ging veranderen nu de relaties langzaam beter worden zei hij dat hij niet gelooft dat het überhaupt zal veranderen voor Cubanen. In ieder geval niet snel.

Viñales
Dit was net een droom. Het was heerlijk om het smerige en drukke Havana te kunnen verlaten en in deze groene vallei aan te komen. In Viñales wordt voornamelijk de beroemde Cubaanse tabak verbouwt, maar ook heel veel fruit. Het dorpje is vrij toeristisch, maar in de vallei zelf merk je er niks meer van en gaan de boeren in de vallei lekker hun eigen gang en bewerken ze nog op traditionele manier hun velden. We hebben de vallei verkent op de beste manier, namelijk te paard! Het was zo mooi! We stopten bij een boer die alles vertelde over hoe hij zijn sigaren verbouwde. De overheid neemt 90% van de oogst in voor productie in de fabrieken. De overige 10% mogen ze zelf verkopen. Dit schijnt dus de meest pure vorm van de Cubaanse sigaar te zijn. Iedereen mocht er 1 proberen en ik heb er natuurlijk een paar voor opa gekocht! Op een gegeven moment ben ik als allerlaatste van de groep vertrokken, zodat ik eindelijk goed gas kon geven, waar mijn paardje gelukkig ook wel zin in had. Daarna kreeg ik op mijn kop van de cowboys die ons begeleidde, maar ik kan gewoon niet in een treintje wandelen, sorry hihi..
De volgende dag zijn we in alle vroegte een heuvel op geklommen om de zonsopgang te bekijken, wat echt fantastisch mooi was. Ik heb het altijd al een bijzonder moment gevonden waarop je eerst 1 vogeltje of een haan hoort en dan langzaam de natuur om je heen wakker ziet worden en meer en meer geluiden hoort. Met dit uitzicht erbij kreeg ik dan gewoon kippenvel :) Die middag wilde ik even wat zonder de groep doen dus heb ik een mountainbike gehuurd om nog meer door de vallei te fietsen. Om een lang verhaal kort te maken: ik raakte aan de praat met een cowboy en zat ik een uur later weer op een paard. We zijn naar het mooiste uitzichtpunt van Viñales gereden. Er was ook een klein boerderijtje waar ze ook nog mojito voor mij hadden gemaakt. Om het maar even makkelijk te zeggen: dit was een heel gelukkig momentje :) Op de terugweg hebben we nog even een flinke sprint ingezet wat ook nog even wat adrenaline aan deze dag toevoegde. Ik heb nog twee dagen met een glimlach op mijn gezicht rondgelopen :D

Terug in Havana
Eenmaal terug in Havana miste ik het schone platteland direct, maar gelukkig zouden we snel doorgaan naar Playa Giron. Voordat we weg gingen kregen we eerst een rondleiding langs alle vrijwilligersprojecten die Jakera heeft opgezet en waar we misschien iets aan kunnen bijdragen als we weer terug in in Havana zijn voor twee weken. Alle projecten zijn gericht op kinderen. Zoals de organisatie van Jakera zelf zegt, hebben de kinderen van vandaag het beter dan die van morgen omdat het land steeds harder achteruit gaat, toerisme toeneemt, er verschil komt tussen arm en rijk en criminaliteit stijgt. Een van de projecten was dan ook om te helpen in opvanghuizen waar kinderen met een slecht thuissituatie na school naartoe kunnen om te leren hoe ze binnen de juiste lijnen van de maatschappij blijven, of daarna terug kunnen gaan. Andere projecten hadden met sport te maken. Er waren twee boksscholen waarvan 1 niet meer was dan een houten plateau en een paar touwen. Aan de tweede boksschool was al veel gedaan door jakera. Er liep toevallig ook een olympisch kampioen rond die ons allemaal een hand heeft gegeven :) (ik weet de naam niet meer). Tenslotte was er een heel groot honkbalveld waar ongeveer alle scholen in oud-Havana gebruik van maken. Dat kon ook wel worden opgeknapt. Op een van de muren stond een beroemde zin van Fidel dat sporten voor iedereen mogelijk zou moeten zijn. Weer lekker tegenstrijdig met hoe het veld erbij ligt.... Ik ben benieuwd wat we hier kunnen betekenen.

Playa Giron
Maar eerst Playa Giron! Het oorspronkelijke plan was dat we in een campismo zouden verblijven, maar het eerste dat we te horen kregen was dat dat niet door kon gaan. Er zat namelijk iemand van de overheid in die campismo die niemand anders daar wilde hebben, dus ging het niet door... In plaats daarvan verbleven we in Casa Particulares in het stadje Playa Giron. Dit was eigenlijk helemaal prima. Casa Particulares houdt in dat je bij de familie in huis slaapt. We hadden echt een hele lieve man en vrouw die heel goed voor ons zorgden. Ik heb haar dan ook mijn donatiespul gegeven :)
We hebben daar bijna elke dag gewerkt om een compleet verwaarloosd honkbalveld op te knappen. Het was fysiek heel zwaar werk, ook omdat het ontzettend heet was. Daarnaast hadden we veel te weinig spullen voor iedereen in de groep om zich nuttig te maken en was er geen plan. Tenslotte wilden de Cubanen niet dat de meisjes zwaar werk deden, want dat hoort niet.. Bij elkaar allemaal zeer frustrerend voor dit Hollandse meisje dat er van houdt om de controle te hebben, dingen volgens een gestructureerd plan te laten verlopen en gewend is om anders behandeld te worden dan mannen. Uiteindelijk heb ik dan ook meerdere keren duidelijk gemaakt dat ik tot meer in staat was dan zand harken (mujer fuerte!) en lieten ze me uiteindelijk mijn gang gaan. De organisatie vertelde dat ze heel hard hadden geprobeerd om spullen van de overheid te krijgen. Maar de overheid kent het woord 'vrijwilligerswerk' niet eens en ziet het eerder als een gevaar/belediging dat buitenlanders iets voor de lokale bevolking doen zonder er iets voor terug te krijgen. Gelukkig was de lokale bevolking wel heel erg blij met ons en hebben ze ons op heel veel manieren bedankt. Ze hadden speciaal voor ons een hele show opgezet waarbij we twee uur hebben gekeken naar kinderen uit het dorp die allemaal dansjes en muziek hadden ingestudeerd. Aan het einde werden we allemaal het podium opgetrokken waar ze ons probeerden wat van de Cubaanse dansen bij te brengen. Het hele dorp was uitgelopen om te komen kijken. Daarna hadden ze ook nog een gigantische taart voor ons gemaakt en wilden ze nog de hele nacht met ons feestvieren. Dit hield de motivatie wel hoog en uiteindelijk hebben we dan ook keihard gewerkt de dagen daarna. Elke dag kwamen we terug met meer spierpijn, blaren en onder het zweet en stof, maar heel voldaan :) Helaas hebben we het niet kunnen afronden en is het aan de volgende groep om verder te werken. Gelukkig hebben we ook nog twee dagen van de Playa zelf kunnen genieten. We hebben gesnorkeld boven prachtig koraal en vis gevangen (ze eten nergens vis in Cuba omdat Cubanen geen boot mogen hebben en alle vis die wordt gevangen naar fancy hotels of het buitenland gaat!). Ook heb en we een dag in een prachtige baai gespendeerd waar we onbeperkt drankjes kregen, de ultieme beloning :)
Playa Giron was ook de plek waar de Amerikanen Cuba waren binnengekomen om iets tegen Fidel proberen te doen. Maar door wat flinke blunders en de slimheid van Fidel totaal was dat flink mislukt. Het is dan ook een trots stadje met een behoorlijk museum gewijd aan deze gebeurtenis. Vol met propaganda natuurlijk over hoe slecht het leven voor de revolutie was en hoe gelukkig iedereen nu is.

Trinidad
Ondertussen zit ik alweer in de taxi van Trinidad naar Havana. Helaas waren we maar 2 nachtjes in Trinidad en was ik eigenlijk nog helemaal gesloopt van het harde werken dus heb ik niet heel veel kunnen zien. Maar het was genoeg om de sfeer te proeven en het is een prachtige koloniale stad. Zoals iedereen zegt ga je echt een beetje terug in de tijd. Het is veel rustiger en schoner dan Havana en omdat het 1 mei was, waren er overal mensen en muziek op straat wat weer voor de heerlijke Cubaanse gezelligheid zorgde. En nu ben ik dus weer op weg naar Havana, gelukkig dit keer in een iets comfortabelere auto. Komende twee weken krijg ik weer Spaanse les en ga ik dus meer vrijwilligerswerk doen. Daarna zou ik nog twee weken over hebben om zelf rond te reizen in Cuba, maar de plannen zijn een beetje gewijzigd. Ik ga namelijk totaal onverwacht twee weken naar Mexico met mijn lieve vriendje! Ik ben zo blij!

Xxxxxxx Janneke